Nowa instytucja w Ordynacji Podatkowej – klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Ustawa z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw Dz.U. 2016 poz. 846 (dalej OP) weszła w życie z dniem 15 lipca 2016 r. Ma ona na celu wprowadzenie szeregu zmian w tym pojęcie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Najważniejsza zmiana dotyczy artykułu 119a  nowelizowanej ustawy, gdyż zawiera przesłanki i skutek uznania czynności za dokonane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy działanie będzie sztuczne i podejmowane przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej, a owa korzyść ma być sprzeczna w danych okolicznościach z przedmiotem i celem przepisu ustawy.

Gwarancyjną funkcję spełniać ma art. 119a § 4 OP w myśl którego sam podatnik będzie mógł wskazać taki przebieg czynności, który jego zdaniem byłby adekwatny do jego sytuacji. Natomiast organ podatkowy powinien oprzeć się na przebiegu czynności podanym przez podatnika, jeśli odpowiada przesłankom uznania czynności za odpowiednią do okoliczności, w których działał podatnik.

Zmiana nastąpiła również w zakresie korekty deklaracji podatkowej (art. 81b § 1a OP), która nie może być skutecznie dokonana w czasie postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej. Zasada ta będzie uchylona w zakresie postępowań prowadzonych w trybie ordynacji, a dotyczących unikania opodatkowania. W ten sposób spór będzie mógł zakończyć się bez potrzeby wydawania władczego rozstrzygnięcia organu podatkowego.

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania będzie miała zastosowanie, jeśli optymalizacja podatkowa przyniesie korzyść podatkową przekraczającą 100 000 zł (art. 119b § 1 pkt 1 OP). Klauzula będzie podlegała wyłączeniu co do podmiotu, który uzyskał opinię zabezpieczającą dotyczącą czynności w zakresie objętym opinią (do dnia uchylenia lub zmiany opinii zabezpieczającej), do podmiotu, którego wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej nie został załatwiony w terminie określonym ustawą, do podatku od towarów i usług,  do opłat i niepodatkowych należności budżetowych oraz jeżeli zastosowanie innych przepisów prawa podatkowego pozwala na przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy w celu zminimalizowania skutków związanych z wejściem w życie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania projekt zawiera propozycję wprowadzenia opinii zabezpieczających, umożliwiających podatnikom poznanie stanowiska administracji podatkowej odnośnie do planowanych lub podjętych już transakcji, do których potencjalnie zastosowanie może znaleźć klauzula o unikaniu opodatkowania. Opinia zabezpieczająca będzie gwarancją, iż zastosowane rozwiązania nie zostaną zaklasyfikowane jako służące unikaniu opodatkowania. Zgodnie z art. 119zc OP wniosek o wydanie opinii zabezpieczającej będzie podlegał opłacie w wysokości 20 000 zł w terminie 7 dni od złożenia wniosku.

Natomiast opłata za interpretacje indywidualne pozostaje bez zmian.

W zakresie interpretacji indywidualnych zmiany dotyczą ograniczenia możliwości uzyskania interpretacji indywidualnej co do elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, które chociażby potencjalnie mogą być przedmiotem rozstrzygnięć o unikaniu opodatkowania.

Por. szerzej:

https://msp.money.pl/wiadomosci/podatki/artykul/klauzula-obejscia-prawa-podatkowego,45,0,2117677.html

https://podatki.gazetaprawna.pl/artykuly/952339,klauzula-optymalizacyjna-obowiazkowa-po-15-lipca.html

Nowy tekst ustawy wraz z uzasadnieniem (druk nr 367) dostępny jest pod adresem:

https://sejm.gov.pl/Sejm8.nsf/PrzebiegProc.xsp?nr=367

Opracowała Ewelina Grzybowska – prawnik